تعیین ویژگی های مکانیکی و کیفی دو رقم خرمای ایرانی به کمک آزمون غیر مخرب اشعه ایکس

کیفیت میوه ها نه تنها با فاکتورهای خارجی مانند شکل، اندازه و رنگ اندازه گیری می شود بلکه شاخص های داخلی مانند درصد مواد جامد محلول، رطوبت و ph نیز تعیین می گردد. تعیین شاخص های کیفی مانند رسیدگی، قند، اسیدیته و آسیب های داخلی اغلب شامل بریدن و تست کردن میوه می باشد که مشکل و وقت گیر است. روش غیر مخرب افزون بر آنکه در محصول تخریب ایجاد نمی کنند، استفاده از آنها را به صورت بلادرنگ در حین فرآوری محصول ممکن می سازد. اخیرا پژوهشگران روش های مختلفی مانند nmr، نوری، صوتی، اشعه مادون قرمز و اشعه ایکس را برای ارزیابی کیفیت داخلی آزمایش کرده اند و به موفقیت هایی هم رسیده اند. در این پژوهش از اشعه ایکس برای تخمین ویژگی های کیفی خرما استفاده شد. این پژوهش بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور اصلی مراحل رشد میوه در چهار سطح (کیمری، خلال، رطب، خرما) و رطوبت در سه سطح (رطوبت اولیه، 75% و 50% رطوبت اولیه) برای دو رقم خرما (شاهانی و زاهدی) انجام شد. داده های آزمایش با نرم افزارspss-16 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که اثر رسیدگی بر مواد جامد محلول، جرم حجمی، عدد سی تی و سختی بافت در سطح 1% معنی دار است. همچنین اثر رطوبت روی جرم حجمی، عدد سی تی و سختی بافت در سطح 1% معنی دار بود. نتایج نشان داد که رابطه عدد سی تی با جرم حجمی، رطوبت و مواد جامد محلول دارای رابطه خطی به ترتیب با ضرایب تبیین 936/0= 2r، 927/0 =2r و 871/0 = 2r برای رقم شاهانی و ضرایب تبیین 895/0 = 2r، 931/0 =2r و 842/0 = 2 rبرای رقم زاهدی بود.